وکیل

تعریف مؤسسه حقوقی

مؤسسه حقوقی نهادی رسمی و ثبت‌شده است که در زمینه ارائه خدمات مشاوره حقوقی، وکالت، داوری و سایر خدمات تخصصی مرتبط با حقوق فعالیت می‌کند. این مؤسسات به عنوان شخصیت‌های حقوقی مستقل در چارچوب قوانین کشور فعالیت می‌کنند و تأسیس آن‌ها نیازمند رعایت شرایط خاصی است.

چرا ثبت مؤسسه حقوقی اهمیت دارد؟

فعالیت قانونی در حوزه حقوق بدون ثبت مؤسسه عملاً ممکن نیست. اگر مؤسسه‌ای ثبت نشده باشد:

• اعضای آن به صورت شریک ضامن در قبال تعهدات پاسخگو هستند.

• امکان استفاده دیگران از نام تجاری شما وجود دارد.

• مشمول مجازات‌های قانونی و حتی انحلال اجباری خواهید شد.

انواع مؤسسات حقوقی

در ایران مؤسسات حقوقی را می‌توان به چند گروه تقسیم کرد:

1. مؤسسات حقوقی مدنی (غیرتجاری)

با هدف ارائه خدمات مشاوره، داوری و وکالت فعالیت می‌کنند؛ فاقد اهداف تجاری هستند.

2. مؤسسات مشاوره‌ای

تمرکز آن‌ها بر ارائه مشاوره حقوقی به افراد و شرکت‌هاست، بدون آن‌که به‌صورت مستقیم اقدام به وکالت کنند.

3. مؤسسات داوری

در زمینه حل‌وفصل اختلافات خارج از دادگاه و از طریق داور رسمی فعالیت دارند.

4. مؤسسات وکالتی

متشکل از وکلای رسمی دادگستری هستند و عمدتاً روی پرونده‌های قضایی تمرکز دارند.

5. مؤسسات حقوقی بین‌المللی

فعال در زمینه حقوق بین‌الملل، مهاجرت، داوری خارجی، ثبت برند جهانی و...

شرایط و مدارک لازم برای ثبت مؤسسه حقوقی

مهم‌ترین شرایط ثبت

1. داشتن پروانه وکالت پایه یک دادگستری برای حداقل یکی از مؤسسان (از سال ۱۳۹۹ به بعد الزامی است)

2. نداشتن سوءپیشینه کیفری و محکومیت قضایی

3. عدم عضویت همزمان در سایر مؤسسات حقوقی

نکته مهم در تهران: ثبت مؤسسه حقوقی نیازمند حضور حداقل دو وکیل پایه یک در فهرست مؤسسان است.

مدارک مورد نیاز

• تقاضانامه ثبت (۲ نسخه)

• اساسنامه و شرکت‌نامه (۲ نسخه)

• صورتجلسه مجمع مؤسسین (۲ نسخه)

• کپی شناسنامه و کارت ملی شرکا (برابر اصل)

• مدرک تحصیلی مرتبط با حقوق

• پروانه وکالت پایه یک (حداقل برای یکی از مؤسسان)

• ارائه کد ثنا و سیم‌کارت به‌نام هر شریک

• آدرس و کد پستی دفتر مرکزی

• مجوز از مراجع ذی‌ربط (در صورت نیاز)

انتخاب نام مناسب برای مؤسسه حقوقی

برای انتخاب نام مؤسسه باید نکات زیر را رعایت کنید:

✅ نام باید سه سیلابی و دارای بار معنایی مرتبط با حوزه حقوق باشد
✅ استفاده از نام‌های خاص الزامی است
✅ نام باید فارسی و مطابق با فرهنگ اسلامی-ایرانی باشد
✅ عنوان "مؤسسه" باید قبل از نام ذکر شود
✅ نام انتخابی باید تکراری نباشد (از طریق استعلام ثبت شرکت‌ها بررسی می‌شود)
❌ استفاده از نام لاتین ممنوع است

مؤسسات حقوقی و داوری؛ غیرانتفاعی یا غیرتجاری؟

مؤسسات حقوقی ممکن است در قالب‌های زیر ثبت شوند:

۱. مؤسسات غیرانتفاعی

فعالیت‌هایی مانند خیریه، فعالیت‌های فرهنگی، مذهبی یا علمی را انجام می‌دهند. هدف آن‌ها کسب سود نیست.

۲. مؤسسات غیرتجاری

فعالیت‌هایی همچون آموزشگاه‌های زبان، مؤسسات علمی و ارائه خدمات مشاوره‌ای در حوزه حقوق و شهرسازی را دنبال می‌کنند. هدف آن‌ها ارائه خدمات با دریافت هزینه است، ولی در قالب شرکت تجاری ثبت نمی‌شوند.

آیا امکان انحلال مؤسسه وجود دارد؟

بله. انحلال مؤسسه حقوقی معمولاً با تصمیم شرکا انجام می‌شود. دلایل رایج انحلال شامل:

• عدم توافق بین شرکا

• مشکلات مالی یا ملکی

• فوت یا خروج یکی از شرکا

• مشکلات حقوقی و اداری

در صورت انحلال، ثبت رسمی آن در اداره ثبت مؤسسات الزامی است.

خدماتی که یک مؤسسه حقوقی می‌تواند ارائه دهد:

• مشاوره حقوقی داخلی و بین‌المللی

• انجام امور مربوط به وکالت در دعاوی

• داوری و حل اختلافات خصوصی

• مشاوره مهاجرت، تحصیلی یا کاری

• تهیه و تنظیم قراردادهای رسمی

• ارائه خدمات حقوقی آنلاین یا حضوری

جمع‌بندی

راه‌اندازی و ثبت مؤسسه حقوقی یکی از حرفه‌ای‌ترین روش‌های فعالیت در حوزه حقوق و وکالت است. با رعایت ضوابط قانونی، ارائه مدارک کامل و داشتن پروانه وکالت، می‌توانید فعالیت خود را به‌صورت رسمی آغاز کنید و از مزایای قانونی آن بهره‌مند شوید.